Fietsen in Hongarije

Bezocht in: 2010, 2004, 2003

Afgelegd traject: 1540 km

Route: Budapest - Tiszafüred - Szatmarcseke - Miskolc - Gyula - Kiskunmasja en Slowaakse grens - Vac - Tata - Kroatische grens

Hongarije als fietsland

Hongarije voorziet de vakantiefietser van veel gemakken. Na een lange fietsdag hoop je op een overnachtingsplaats waar het plezierig verblijven is en Hongarije voldoet ruimschoots aan die wens. Vac aan de Donau heeft een wijds plein met gezellige terrassen en goede restaurants. Tata ligt rondom een aantrekkelijk dorpsmeer. Hajduböszörmeny heeft een onverwacht statig, rustiek hart. Gyula in oost-Hongarije heeft een aangename uitstraling en ik vond zelfs het bescheiden Monor nabij Budapest genoeglijk. Natuurlijk kom je door plaatsen die je liefst snel vergeet. Mateszalka is troosteloos en Nagykanizsa is gezichtsloos. In het algemeen fiets je echter van de ene aardige plaats naar de andere. De in Nederland overal verkrijgbare kaart Magyarorszag (Hongarije) schaal 1:300.000 van Marco Polo voldoet uitstekend als fietskaart. Zorg voor een recente versie, want Hongaren timmeren aan de weg.

Beeldvorming is dat Hongarije een vlak en monotoon landschap kent. Dat behoeft nuance. Het laaggebergte tussen Budapest en Miskolc (1015 m) biedt uitdaging voor elk type fietser en de heuvels ten westen van het Balatonmeer brengen afwisseling. Voor wie daar betekenis aan hecht: de berg Pilis (757 m) ten noorden van Budapest schijnt een van de navels of chakra's van de aardbol te zijn. In het plattere noordoost-Hongarije doorsnijden rivieren het landschap, zodat je twee of drie keer op een dag een veerpont neemt naar de overkant. Overigens heeft fietsen door de kale poesta, of wat daarvan over is, ten oosten van de Tiszarivier, z'n eigen bekoring.

In Hongarije vind je overal landwegen buiten de drukke verkeersaders, zodat je meestal een verkeersluwe route kunt nemen mits je bereid bent een omweg te maken. Fietsen op de rechtstreekse autowegen is sowieso verboden en dan moet je zigzaggend naar je bestemming. Vakantiefietsers zie je het meest op de populaire Donauroute van Wenen naar Budapest en de cirkelroute rond het Balatonmeer. Dat is opmerkelijk, want dit zijn naar mijn smaak tegenvallende trajecten. Langs de Donau heb je teveel overlast van gemotoriseerd verkeer en stukken van de Balatonroute zijn saai en lelijk. Volgens mij doe je jezelf meer plezier met een zelfbedachte tocht langs bezienswaardige plekken. Fietsen in Hongarije moet je doelgericht doen. Zonder aansprekend plan vooraf is er kans dat de verveling toeslaat.

Heen- en terugreis

Voor de hand liggend is de nachttrein naar Wenen te pakken en dan met doorgaande treinen Hongarije binnen. Het heeft weinig zin om Budapest als start- of eindpunt van je fietsreis te kiezen. Het kost je twee akelige uren voor je fietsend de drukke stadsomgeving kunt verlaten. Neem vanaf Budapest een lokale forenzentrein en begin je tocht vanaf een voorstadsstation. Of neem een trein van Wenen naar Sopron of Györ, net over de Hongaarse grens.

In Hongarije kan je fiets mee op de trein. De stoptreinen hebben fietscompartimenten, op treinen voor de lange afstand staat je fiets op het balkon. De snelle intercity's vervoeren geen fietsen. Hongarije heeft een dicht spoorwegnet en elk dorp van enige betekenis heeft een station, al komt daar soms maar twee of drie keer daags een trein.

Eten en slapen onderweg

Het nationale gerecht bab gyulas is je ideale fietslunch: je herstelt vocht- en zoutbalans en vindt nieuwe energie voor de volgende etappe. Een originele bab gyulas wordt in een hangende pan geserveerd en is een tussenvorm van maaltijdsoep en stoofmaaltijd. Overal in Hongarije vind je uitspanningen of cafés langs de route. Is je restaurant geen fastfoodzaak, dan serveert men authentieke en smaakvolle Hongaarse schotels.

Vrijwel overal zijn overnachtingsmogelijkheden. Campings verhuren eenvoudige bungalows met eigen kookgelegenheid. Regelmatig staat er wel iets leeg. Langs de weg tref je diverse motels en pensions. Waar badgelegenheden zijn, langs meren en rivieren, kan het vol zitten en dan verhuren particulieren kamers. Waar thermale bronnen zijn (fürdö, zie onder) is vaak genoeg accommodatie voorhanden. Alles bij elkaar hoef je je zelden zorgen te maken over een bed voor de nacht.

Omdat reisgidsen weinig details melden die een vakantiefietser kan gebruiken, is hier mijn opsomming van overnachtingsplaatsen. Monor (vriendelijk pension), Jaszapati (nostalgisch pension), Tiszafüred (particulieren), Hajduböszörmeny (mooi hotel), Mateszalka (vervelend hotel), Szatmarcseke (simpel), Sostofürdö (bungalow op camping), Sarospatak (idem), Miskolc (volop hotels bij de fürdo), Hajduszoboszlo (idem), Gyula (hotel en particulieren), Gyoparosfürdö (hotel), Kiskunmasja (appartement; lastig aan accommodatie te komen); Vac (vriendelijk pension Vörössipka), Tata (aangenaam hotel Fregatt), Ajka (waar in 2010 giframp plaatsvond; overigens prettig centraal hotel), Nagykanizsa (karakterloos motel).

Anders

Hongarije heeft de ideale beloning na de inspanningen van een fietsreis. De fürdö. Misschien omdat ze in een zeekustloos land wonen, Hongaren adoreren water. Watertorens steken hoger boven de dorpen uit dan kerktorens. Waterpolo is de nationale sport. Zandbeddingen langs rivieren zijn trekpleisters. Een fürdö is een warmwaterbron waaromheen een kuuroord is gebouwd met bijbehorend vermaak, van bierstuben tot wildwaterbanen. Je hebt chique, ruim opgezette, parkachtige fürdö's tegenover ordinaire waar de badgasten als sardines in blik naast elkaar liggen. De fürdö in Hajduszoboszlo is een attractiepark à la Slagharen voor jan en alleman.

Tijdens een bezoek aan een fürdö wissel je hete baden af met koude en laat je je vermoeide spieren ontspannen. Tussendoor lig je in het koele gras en drink je een pul bier. Mijn twee favorieten zijn de fürdö in Gyula en Sostofürdö nabij Nyiregyhaza. Let erop dat elke fürdö een eigen set huisregels kent die voor jou als niet-Hongaar onbegrijpelijk of ergerniswekkend kunnen zijn. Koester je geduld.

Ik ben geen mogelijkheden tegengekomen om je fiets als bagage op trein- of busstations te stallen. Pensions en hotels vonden het prima als ik mijn fiets daar enkele dagen achterliet, mits ik een reservering maakte voor een kamer bij terugkomst.

Eindoordeel

Mijn eindoordeel voor Hongarije als fietsvakantieland: een (afgewogen) 7.